“Мөнгөн усны тухай”

Мөнгөн ус нь 357 хэмд буцалдаг, бүх шингэнүүдээс хамгийн хүнд нь бөгөөд энгийн шилэн аяга мөнгөн усыг цаашдаа тэсвэрлэж чаддаггүй, хагардаг. Иймд мөнгөн усыг сайжруулсан шилэн саванд юмуу ганжуулсан төмөр саванд хадгалдаг байна! Мөнгөн ус хамгийн бага температурт (-39) хайлдаг нь мөнгөн усны атом өөрийн валентийн электроныг сайн барьдагтай холбоотой юм. Олон металлууд мөнгөн устай харилцан үйлчлэлцэж “Амальгам” буюу шингэн хайлш үүсгэнэ. Мөнгөн ус маш хортой учраас мөнгөн усны туршилт хийхийг бид зөвлөхгүй (Хамгийн хортой нэгдэл нь “Фульминат” юм! Фульминатыг чангахан цохиход “дэлбэрдэг”). Мөнгөн ус асгарсан газартаа маш олон жил байж хуримтлагддаг учраас хүний бие мутаци үзэгдэлд ордог. Мөнгөн усыг халаахад жигд тэлдэг учраас термометрт ашигладаг. Мөнгөн ус бусад металлуудаас ялгаатай нь ковалентийн холбоо үүсгэдэг.

“Гидрагирумаас (Мөнгөн усны хортой нөлөөнөөс )сэргийлэх нь”

Дундад зууны үед мөнгөн усаар хордох нь бараг жирийн үзэгдэл болсон. Учир нь эсгийг мөнгөн усаар бүрж мөнгөлөг өнгөтэй болгодог байсан. Үүний тодхон жишээ нь “Алиса гайхамшгийн оронд”-ын “Шляпник” юм. Мөнгөн усаар хордсон эхний шинж тэмдэг бол халуурч толгой өвдөнө. Мөн металл амтагдаж, буйлнаас цус гарна.  “Түүхий өндөг” нь цул уургаас тогтох тул Мөнгөн усыг бат бэх уургын холбоогоор холбож өгдөг. “Профессор Тенард танхим дээр мөнгөн усны тухай лекц уншиж байжээ. (1825 оны 2-р сард)Түүний өмнө 2 адилхан шилэн аяга байсан бөгөөд нэгэнд нь жирийн сахартай ус нөгөө аяганд нь мөнгөн ус байжээ.  Энэ уусмалаас тэр андуурч уусан. Тэр маш хурдан түүхий өндөгийг устай хольж хэд хэдэн удаа ихээр уусан бөгөөд түүнд өөр ямар ч шинж тэмдэг илрээгүй байна” Мөнгөн усаар хордсон бол яаралтай эмчид хандах хэрэгтэй.